Analiza SWOT dostaw dóbr drogą cyfrową

Borys Zielonka |

Rozpatrując dystrybucję elektroniczną w kontekście decyzji przedsiębiorstwa, czy dystrybuować swoje produkty w formie elektronicznej, pomocna może okazać się analiza SWOT, która jest techniką wystarczająco elastyczną, aby uzasadnione było jej zastosowanie w tym przypadku. Na poziomie przedsiębiorstwa metoda SWOT ma na celu odnalezienie mocnych i słabych stron danej organizacji oraz ukazanie szans i zagrożeń, które występują w środowisku . Dystrybucja cyfrowa, jako część strategii rozwoju przedsiębiorstwa powinna być rozpatrywana na dwóch płaszczyznach: wewnętrznej i zewnętrznej, czyli powinna odpowiadać na pytanie, co dostawy dóbr cyfrowych oznaczają dla przedsiębiorstwa samego w sobie, i co oznaczają dla jego istnienia na rynku. Przykładowymi aspektami oceny wewnętrznej przedsiębiorstwa dystrybuującego swoje produkty w sposób cyfrowy są koszty, zasoby ludzkie, produkty, etc. Oprócz warunków konkurencyjnego rynku ocena zewnętrzna powinna skupiać się wokół rzeczy globalnych, takich jak: polityka, gospodarka, społeczeństwo . Zatem głównym celem analizy SWOT dystrybucji elektronicznej jest opisanie jej istoty z perspektywy strategii rozwoju przedsiębiorstwa. Ze względu na to, że dystrybucja sama w sobie dotyczy dwóch stron rynku, również tej popytowej, dodatkiem do analizy jest perspektywa konsumenta. Tabela 4. Analiza SWOT dystrybucji elektronicznej

Zaczynając analizę SWOT dystrybucji elektronicznej od aspektów wewnętrznych danego podmiotu lub jednostki należy wziąć pod uwagę stan faktyczny. Często zjawiska nowe i dynamicznie rozwijające się oceniane są na podstawie ich potencjału, co może przeinaczać pełny obraz, podkreślać mocne strony. Dystrybucja elektroniczna z perspektywy wnętrza przedsiębiorstwa to przede wszystkim ograniczenie kosztów marginalnych wyprodukowania każdej następnej jednostki. Idealnym przykładem jest program komputerowy, który raz wyprodukowany (zaprojektowany, zaprogramowany, wydany) może być powielany nieskończoną ilość razy bez generowania jakichkolwiek kosztów związanych z produkcją każdej następnej kopii. Z drugiej zaś strony produkcja takiego oprogramowania i przygotowanie dla niego odpornej na piractwo systemu dystrybucji elektronicznej może nieść za sobą o wiele większe koszty, niż dystrybucja kopii tego programu zapisanego na nośnikach danych. Co w jednym przypadku może okazać się zaletą, w drugim może stać się zaletą. I tak dystrybucja elektroniczna nie wymaga ponoszenia kosztów związanych z opakowaniem, ani transportem. Transport odbywa się za pomocą przepływu danych w Internecie, czego koszt jest niezauważalny w porównaniu z kosztami przetransportowania fizycznego produktu z jednego miejsca do drugiego. Dystrybucja cyfrowa jest dystrybucją, która nie jest zależna od barier geograficznych. Z racji takiej, że dostawy elektroniczne są ściśle związane z nowymi technologiami i branżą IT, która rozwija się bardzo szybko, każdy podmiot praktykujący tego typu rodzaj dystrybucji zmuszany jest do stosowania nowych rozwiązań, często innowacyjnych. Sytuacja, w której procesy biznesowe w danym przedsiębiorstwie są uzależnione od technologii rozwijanych przez podmioty trzecie, wymusza ciągłe dostosowywanie ich do coraz to nowszych standardów. Dodatkowym atutem dostaw elektronicznych jest ich bezpieczeństwo. Dobrze zaprojektowane systemy e-dystrybucji pomagają logować każde zdarzenie w obrębie całego łańcucha elektronicznych dostaw. Oznacza to, że nie sposób, aby produkt został uszkodzony lub zagubiony. Na pierwszy rzut oka wydawać by się mogło, że dystrybucja dóbr cyfrowych ma tak wyraźne i silne mocne strony, że te słabe nie powinny być istotne. Jednak dokładność należ spojrzeć również na tą negatywną stronę dystrybucji elektronicznej. Do słabych stron należy przede wszystkim brak możliwości digitalizacji niektórych produktów. Dodatkową wadą dystrybucji elektronicznej może okazać się to, że przedsiębiorstwo decydujące się na cyfryzacje swoich produktów będzie musiało zmienić strukturę swojego kapitału ludzkiego (zmniejszenie liczby pracowników na rzecz zwiększenia ich kwalifikacji). Z perspektywy konsumenta dystrybucja elektroniczna pozwala na oszczędność czasu, jest wygodna. Konsumpcja może odbyć się natychmiastowo, konsument nie musi czekać na dostawę. W obrębie procesu dostawy produktu cyfrowego zazwyczaj zapisywane są wszystkie dane i zdarzenia na temat transakcji. Konsumenci świadomi takiego stanu rzeczy czują, że ich zakupy są bezpieczne. Dzięki transakcjom online łatwo udowodnić dokonanie płatność lub odbiór produktu. Jednym z czynników wpływających na decyzje konsumenta w trakcie wyboru produktów jest cena. Dzięki temu, że dobra cyfrowe pozwalają przedsiębiorstwom obniżyć koszty, to mają większe pole manewru w ustalaniu ceny. Na rynku, bardzo często mamy do czynienia z sytuacją, w której wersja elektroniczna danego produktu jest znacznie tańsza, niż wersja tradycyjna (fizyczna). Wśród słabych stron dystrybucji drogą cyfrową dostrzeganych przez konsumentów znajdzie się przede wszystkim brak czynnika ludzkiego. Konsument jest człowiekiem, co oznacza, że jest istotą społeczną. Zdarzają się przypadki, w których konsumenci w trakcie dokonywania zakupów potrzebują kontaktu z drugim człowiekiem. W dystrybucji elektronicznej rola sprzedawcy lub doradcy ograniczona jest do minimum. Jeżeli proces dokonywania zakupu okaże się zbyt trudny lub zawodny w dowolnym aspekcie, kupujący nie otrzyma żadnego wsparcia od drugiej osoby, co często prowadzi do zaniechania transakcji. Patrząc na dystrybucję cyfrową w kontekście środowiska zewnętrznego można dostrzec wyraźną różnicę w ilości szans i zagrożeń. Z względu na sytuacje polityczną, ekonomiczną i społeczną dostawy elektroniczne cechuje bardzo duży potencjał. Niezaprzeczalny jest fakt, że podmioty gospodarcze budują swoją konkurencyjność między innymi dzięki innowacyjności. Rozpatrując dystrybucje elektroniczną, jako przejaw innowacyjności, przedsiębiorstwa dystrybuujące dobra cyfrowe można nazwać innowacyjnymi. Dzięki sytuacji politycznej i gospodarczej w wielu państwach świata podmioty tego typu mogą liczyć na dotacje od rządów, których jedną z misji jest wspieranie świata nauki, stymulowanie gospodarki nowoczesnej. Co jeszcze sprawia, że prognozy wróżą dalszy rozwój e dystrybucji? Szansą jest na pewno powszechny dostęp do technologii mobilnych. Dzięki powszechności urządzeń mobilnych konsumpcja dóbr cyfrowych może odbywać się dowolnym miejscu i czasie. Na rynku pojawiają się nowe produkty, które mogą być dostarczane w sposób cyfrowy, a Internet, jako narzędzie błyskawicznego przepływu informacji, może napędzać koniunkturę na nie. Zagrożenia płynące z zewnątrz dla dystrybucji elektronicznej z upływem lat tracą na znaczeniu. Dzięki licznym kampaniom społecznym oraz rozwoju technologii zjawisko piractwa, chociaż wciąż duże, staje się coraz mniej powszechne. W ciągu ostatnich 20 lat zmieniło się bardzo dużo na tej płaszczyźnie, co bardziej szczegółowo zostało opisane w kolejnym rozdziale tej pracy. Niestety wciąż brak jest idealnego systemu prawnego, który całkowicie regulowałby przepływ dóbr cyfrowych. Na pewno mamy do czynienia z brakiem integracji systemów prawnych różnych państw, przez co miejsce na mapie decyduje o tym, jak bardzo własność intelektualna jest bezpieczna w procesie dostaw elektronicznych. Zagrożeniem dla dystrybucji dóbr cyfrowych mogą okazać się różne decyzje polityczne, niemające zrozumiałego wytłumaczenia, ani sensu ekonomicznego. Przykładem takiego niebezpieczeństwa jest wyższe opodatkowanie transakcji online lub zakaz prowadzeniu handlu w Internecie w określone dni. Perspektywa konsumencka w dystrybucji elektronicznej ukazuje szanse w postaci odkrywania nowych potrzeb. Rozwój technologiczny pobudza kreatywność, pozwala na odnajdywanie coraz to nowych zastosowań tychże technologii. Nowe technologie, nowe urządzenia, nowe oprogramowanie zmuszają użytkowników do poszerzania swojej wiedzy, bez której dalsza konsumpcja dóbr cyfrowych byłaby niemożliwa. Na poziomie konsumenta pojawiają się różne zagrożenia dla e-dystrybucji, do których można zaliczyć niską prędkość transferu danych w sieci Internet albo rosnące koszty dostępu do Internetu. Do tego dochodzą zbyt wysokie ceny urządzeń elektronicznych. Ogromnym zagrożeniem są obawy dotyczące prywatności w sieci. Nie każdy konsument może czuć się komfortowo w sytuacji, w której ktoś wie co on konsumuje i na dodatek dzieli się tą wiedzą z kimś innym. Innym zagrożeniem, trochę zniwelowanym przez urządzenia mobilne, jest to, że zbyt intensywne korzystanie z urządzeń elektronicznych takich jak komputery może powodować problemy zdrowotne. Podsumowaniem przeprowadzonej analizy SWOT jest tabela 4.

Previous Post